Chuyên đề : Luyện
viết đoạn văn theo nội dung đọc - hiểu văn bản nghệ thuật.
Dạng 5.
Đoạn văn phân tích đặc điểm nhân vật
Đề bài:
Viết đoạn văn tổng phân hợp dài 10 – 12 câu,
phân tích Quang Trung là bậc kì tài quân sự (qua hồi 14 trong tác phẩm “Hoàng Lê nhất thống chí” của Ngô gia văn
phái).
Hướng
dẫn viết đoạn văn:
- Đoạn văn minh hoạ 1:
Đọc
hồi thứ 14 “Hoàng Lê nhất thống chí” của Ngô gia văn phái, ta thấy tác giả đã
xây dựng được một hình tượng kì vĩ tráng lệ là người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ;
Nguyễn Huệ (xưng vương là Quang Trung) là một bậc kì tài quân sự(1). Khi
nghe được tin cấp báo quân Thanh sang xâm lược nước ta, ông vạch phương hướng ràng(2).
Ông trực tiếp chỉ huy đại binh tiến ra Bắc thần tốc, bí mật chưa từng thấy
trong lịch sử(3). Ông có tài điều binh khiển tướng, tài đó được thể hiện rõ
trong lời dụ của ông trước ba quân và thể hiện trong cách xử tướng(4). Lời dụ
của ông trước quân tướng sang sảng, hùng hồn như lời hịch lúc ra quân, kích
thích lòng yêu nước, khơi gợi chí căm thù và khích lệ tinh thần xả thân cứu
nước(5). Cách đánh giặc của ông đa dạng, linh hoạt, phong phú, luôn ở thế chủ
động khiến giặc trở tay không kịp(6). Khi thì bao vây đánh giặc ở Hà Hồi, lúc
thì áp sát đánh giặc dũng cảm sáng tạo ở Ngọc Hồi, lúc đánh nghi binh ở đê Yên
Duyên, khi mai phục ở Đầm Mực,…(7)Quân Tây Sơn dưới sự chỉ huy của Quang Trung
tiến quân như vũ bão khiến giặc đại bại “thây chất đầy đồng, máu trôi đỏ nước’,
tướng Sầm Nghi Đống “thắt cổ tự vẫn”, Tôn Sĩ Nghị bỏ chạy về nước “ngựa không
kịp đóng yên”,…(8)Quả thật, Quang Trung
là bậc anh hùng lão luyện, là nhà quân sự đại tài mà lịch sử đời đời ghi nhớ,
nhân dân ta đời đời biết ơn(9). Xây
dựng và khắc hoạ hình tượng người anh hùng Nguyễn Huệ là một thành công đặc sắc
của các văn sĩ trong “Ngô gia văn phái” (10). Nó làm cho trang văn “Hoàng Lê
nhất thống chí” thấm đẫm chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa anh hùng Đại Việt (11).
Mô hình cấu trúc đoạn văn: Đoạn văn
tổng phân hợp:
Câu chủ đề bậc 1: câu 1. Giới thiệu Quang
Trung là bậc kì tài quân sự.
Các câu triển khai: câu 2 đến câu 8. Tài
cầm quân của Nguyễn Huệ.
Câu chủ đề bậc 2: câu 9,10, 11(chùm câu
đánh giá: nhân vật, tác giả, tác phẩm)
- Đoạn văn minh hoạ 2:
Đọc
Hồi thứ 14 “Hoàng Lê nhất thống chí” (Ngô gia văn phái), hình tượng người anh
hùng áo vải Nguyễn Huệ đã để lại trong tâm hồn ta ấn tượng không phai mờ(1).
Nguyễn Huệ thật “lão luyện dũng mãnh và có tài cầm quân”(2). Ngày 24 tháng Chạp năm
Mậu Thân (1788) nhận được tin cấp báo về thế giặc ở Thăng Long, để danh chính
ngôn thuận xuất quân đánh giặc cõi Bắc, ông lên ngôi hoàng đế lấy niên hiệu là
Quang Trung(3). Ngày 25 còn ở Thuận Hoá thế mà ngày 19 đã hành quân tới Nghệ
An, mộ thêm binh tinh, tổ chức duyệt binh và truyền hịch đánh giặc cứu nước(4).
Chỉ hơn một ngày đêm, ông dã kéo quân tới Tam Điệp, lệnh cho tướng sĩ ăn tết
trước, hẹn đến mùng 7 vào thành Thăng Long sẽ mở tiệc ăn mừng, rồi chia đại
quân thành 5 đạo binh lớn “gióng trống
lên đường ra Bắc”(5). Ông đã lấy yếu tố bất ngờ để đánh thắng giặc: bắt
sống toàn bộ quân giặc do thám ở sông Thanh Quyết và đồn Hà Hồi; bao vây tiêu
diệt đồn Ngọc Hồi, hàng vạn giặc bị giết “thây nằm đầy đồng, máu chảy thành
suối”(6). Tại Đầm Mực làng Quỳnh Đô, giặc Thanh bị bủa vây “quân Tây Sơn lùa
voi cho giày đạp, chết đến hàng vạn người”(7). Trong khi đó, một trận “rồng
lửa” diễn ra ác liệt tại Khương Thượng, xác giặc chất thành 12 gò cao như
núi(8). Nguyễn Huệ đã tiến công như vũ bão, khác nào “Tướng ở trên trời rơi xuống, quân chui dưới đất lên”, làm cho Tôn
Sĩ Nghị “sợ mất mật ngựa không kịp đóng
yên, người không kịp mặc áo giáp…nhắm hướng bắc mà chạy”(9). Trưa mùng 5,
Nguyễn Huệ và đại quân kéo vào thành Thăng Long trước kế hoạch tác chiến 2 ngày(10).
Chiến thắng Đống Đa năm Kỉ Dậu (1789) đã
dựng lên tượng đài tráng lệ, hùng vĩ về vua Quang Trung để dân tộc ta đời đời
tự hào và ngưỡng mộ:
“Mà
nay áo vải cờ đào
Giúp
dân dựng nước biết bao công trình”
(“Ai
tư vãn” - Ngọc Hân công chúa) (11).
Mô hình cấu trúc doạn văn: Đoạn văn
tổng phân hợp:
Câu chủ đề bậc 1: câu 1. Giới thiệu nhận
định về Nguyễn Huệ.
Các câu khai triển: câu 2 -10. Chứng minh
tài cầm quân của Nguyễn Huệ.
Câu chủ đề bậc 2: câu 11. Cảm nghĩ về hình
tượng người anh hùng.
loading...
0 nhận xét Blogger 0 Facebook