Đoạn văn phân tích cách dùng từ “nghĩa là” của Phạm Tiến Duật Lao động - thực tập sinh - du học -> Bấm

ÔN THI VÀO 10 MÔN VĂN: LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN

Chuyên đề : Luyện viết đoạn văn theo nội dung đọc - hiểu văn bản nghệ thuật.

Dạng 4. Đoạn văn phân tích một chi tiết quan trọng hoặc một từ ngữ, hình ảnh đặc sắc trong tác phẩm.

Đề bài:

Phân tích cách dùng từ “nghĩa là” của Phạm Tiến Duật trong khổ thơ sau bằng đoạn văn quy nạp :

“Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời

Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy

Võng mắc chông chênh đường xe chạy

Lại đi, lại đi trời xanh thêm”

Đoạn văn minh hoạ:

“Cuộc trú quân dã chiến của tiểu đội xe không lính ngắn ngủi mà thắm tình đồng chí, đồng đội. Đời lính rất giản dị, bình dị mà lại rất sang trọng. Giữa chiến trường ác liệt đầy bom đạn họ vẫn đàng hoàng “Bếp Hoàng cầm ta dựng giữa trời”. Giữa trời là giữa thanh thiên bạch nhật. Bữa cơm dã chiến chỉ có bát canh rau rừng, có lương khô…thế mà rất đậm đà: “Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy”. Một chữ “chung” rất hay gợi tả gia tài người lính, tấm lòng, tình cảm người lính. Tiểu đội xe không kính trở thành một tiểu gia đình chan chứa tình thương. “Thơ là nữ hoàng nghệ thuật” thì ngôn từ là chiếc áo của nữ hoàng. Hai chữ “nghiã là” chỉ dùng để đưa đẩy nhưng dưới ngòi bút của những nhà thơ tài hoa thì nó trở nên óng ánh, duyên dáng, đậm đà. Với Xuân Diệu, mùa xuân, tuổi trẻ, thật đáng yêu, một đi không trở lại:

     “Xuân đang tới nghĩ là xuân đương qua

     Xuân còn non nghĩa là xuân đã già

     Mà xuân hết nghĩa là tôi cững mất…”

            (“Vội vàng” – 1938)

Với Tố Hữu, người thanh niên cộng sản quyết chiến đấu và hi sinh vì một lí tưởng cách mạng cao đẹp thì hận, nhục, tranh đấu là lẽ sống thiêng liêng:

     “Tôi chưa chất nghĩa là chưa hết hận

     Nghĩa là chưa hết nhục của muôn đời

     Nghĩa là còn tranh đấu mãi không thôi

Còn trừ diệt cả một loài thú độc!”

            (“Tâm tư trong tù” 1939)

Và Phạm Tiến Dụât, 1969, thì tình đồng đội cũng là tình anh em ruột thịt, vô cùng thân thiết:

     “Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy”

Thi sĩ có thực tài mới có thể thổi hồn vào ngôn từ. Chỉ qua hai chữ “nghĩa là”, ta đủ thấy nhà thơ trẻ rất xứng đáng với các thi sĩ đàn anh. Sau một bữa cơm thân mật, một vài câu chuyện thân tình lúc nằm võng, những người lính trẻ lại lên đường, tiền phương đang vẫy gọi:

     “Lại đi, lại đi trời xanh thêm”

Điệp ngữ “lại đi” diễn tả nhịp bước hành quân, những cung đường, những chặng đường tiến quân lên phía trước của tiểu đội xe không kính. Hình ảnh “trời xanh thêm” là một nét vẽ rất tài hoa mang ý nghĩa tượng trưng sâu sắc: lạc quan, yêu đời, chứa chan hi vọng. Là hi vọng, là chiến công đang chờ. Đây là đoạn thơ thể hiện sinh động sinh hoạt vật chất và tinh thần người lính thời đánh Mĩ, rất hay, rất độc đáo mà ta ít gặp thời ấy”.

     Mô hình cấu trúc đoạn văn: Đoạn văn quy nạp.

     Các câu trên phân tích cảm nhận từng từ ngữ, hình ảnh thơ.

     Câu chủ đề: câu cuối cùng kết lại đánh giá chung về khổ thơ.

Các đề luyện tập bổ sung:

- Phân tích chi tiết cái chết của ông Sáu trong truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng để làm sáng tỏ nhận xét của nhân vật ông Ba trong tác phẩm : “Hình như chỉ có tình cha con là không chết được”.

- Viết một đoạn văn phân tích cảnh chia tay cảm động của cha con ông Sáu trong truyện “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng để làm rõ cảm giác của nhân vật ông Ba trong truyện “Nhìn cảnh ấy, bà con xung quanh có người không cầm được nước mắt, còn tôi bỗng thấy khó thở như có bàn tay ai đó nắm lấy trái tim tôi”.

- Viết một đoạn văn ngắn phân tích chi tiết mang tính biểu tượng ở cuối tác phẩm “Bến quê” của nguyễn Minh Châu: “Nhĩ đang thu hết mọi chút sức lực cuối cùng còn sót lại để đu mình nhô người ra ngoài, giơ một cánh tay gầy guộc ra phía ngoài cửa sổ khoát khoát y như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó”.

- Viết một đoạn văn phân tích hình ảnh hàng tre trong khổ thơ sau:

     “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác

     Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát

     Ôi hàng tre xanh xanh Việt nam

     Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng”

     (“Viếng lăng Bác” - Viễn Phương)

- Viết một đoạn văn, có sử dụng câu hỏi tu từ, phân tích hình ảnh vầng trăng trong khổ thơ cuối bài “Ánh trăng” của Nguyễn Duy:

     “Trăng cứ tròn vành vạnh

     kể chi người vô tình

ánh trăng im phăng phắc

     đủ cho ta giật mình”.

- Viết một đoạn văn, có sử dụng câu mở rộng phành phần, phân tích hình ảnh đám mây trong hai câu thơ sau:

     “Có đám mây mùa hạ

     Vắt nửa mình sang thu”

     (“Sang thu” - Hữu Thỉnh)

loading...

Lao động - thực tập sinh - du học -> Bấm